Asgari ücretle neler değişti?

KPMG Türkiye İş ve Sosyal Güvenlik Direktörü İsmail Sevinç, iş gücü piyasasında ve ekonomik sosyal hayatta asgari ücrete göre düzenlenen rakamları hesapladı. Sevinç,  'Asgari ücretin net veya brüt tutarı esas alınarak uygulanan rakamlar artışa göre hesaplanarak güncellenmeli ' diyor

Yıllık belirlenen asgari ücret her yıl hem kurumsal hem iş gücü piyasasında dolaşımda olan birçok temel birimi etkiliyor. Teşvikten prime, cezadan BES’e birçok kalemde rakamlar asgari ücrete göre yeniden düzenleniyor. KPMG Türkiye İş ve Sosyal Güvenlik Direktörü İsmail Sevinç, “Bu yıl yüzde 21,56’lık artışla 2 bin 943 liradan 3 bin 577 lira 50 kuruşa yükselen asgari ücretin sosyal güvenlik ve işsizlik sigortası primi dahil işverene maliyeti 4 bin 382 lira 43 kuruş olacak. Bekar bir asgari ücretli çalışanın eline AGİ dahil 2 bin 825 lira 90 kuruş geçecek” dedi. Sevinç, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirlenen 2021 yılı asgari ücretine göre kamuda ve özel sektörde yeniden düzenlenen temel rakamlarla ilgili şu bilgiyi verdi:
EN DÜŞÜK VE EN YÜKSEK İŞSİZLİK MAAŞI
İşsizlik ödeneği: İşsizlik ödeneğinin alt ve üst sınırları brüt asgari ücrete göre belirleniyor. Alt sınır asgari ücretin yüzde 40'ı, üst sınır ise yüzde 80'idir. 2020 yılında en düşük işsizlik maaşı bin 177 lira 20 kuruş,   en yüksek işsizlik maaşı ise 2 bin 354 lira 40 kuruştu. Asgari ücrete yapılan artışla en düşük işsizlik maaşı bin 431 liraya, en yüksek işsizlik maaşı ise 2 bin 862 liraya yükseldi.
Kısa çalışma ödeneği: Kısa çalışma ödeneği brüt asgari ücretin yüzde 60'ı, en yüksek ödenek ise brüt asgari ücretin yüzde 150'si kadar oluyor. 2020 yılında en düşük kısa çalışma ödeneği miktarı bin 765 lira 80 kuruş, en yüksek kısa çalışma ödeneği miktarı ise   4 bin 414 lira 50 kuruştu. Yeni asgari ücrete göre en düşük kısa çalışma ödeneği miktarı 2 bin 146 lira 50 kuruşa, en yüksek kısa çalışma ödeneği miktarı ise 5 bin 366 lira 25 kuruşa yükseldi.
Nakdi ücret desteği: Ücretsiz izne ayrılanlara ya da kısa çalışma ödeneği alamayanlara verilen nakdi ücret desteği brüt asgari ücretin yüzde 40'ıdır. 2020’de nakdi ücret desteği   bin 177 lira 20 kuruştu, bu yıl yapılan artışla bin 431 lira oldu.
TEŞVİKLERE HASSAS HESAPLAMA
İstihdam teşvikleri: İstihdamı desteklemek için halen 15 adet istihdam teşviki yürürlükte. İstihdam teşviklerinin bazıları doğrudan asgari ücret dikkate alınarak hesaplandığı gibi bazıları sigortalının kazancına göre hesaplanıyor. Örneğin kamuoyunda 5 puanlık işveren teşviki olarak bilinen teşvik sigortalının kazancına göre belirleniyor. Bu teşvik tutarı asgari ücretli için 2020 yılında 147 lira 15 kuruştu, 2021’de ise 178 lira 8 kuruş olarak uygulanacak. Diğer yandan işbaşı eğitimlerini tamamlayanların istihdamı sonrası verilen teşvik, 7103 teşviki, hızlı işe dönüş desteği gibi teşviklerin üst sınırı kazanca göre değil asgari ücrete göre hesaplanıyor. 2021’de bu teşviklerin hesaplanması ve uygulaması hassasiyet gerektiriyor.
EN DÜŞÜK AGİ 268 LİRA
Asgari geçim indirimi: AGİ, asgari ücret ve çalışanların medeni durumuna, çocuk sayısına göre değişiyor. 2020 yılında bekar bir kişinin hak ettiği AGİ miktarı 220 lira 73 kuruştu, 2021’de ise 268 lira 31 kuruş oldu. Eşi çalışmayan sigortalı 321 lira 98 kuruş, eşi çalışmayan ve bir çocuklu 362 lira 22 kuruş, iki çocuklu için 402 lira 47 kuruş, üç çocuklu 456 lira 13 kuruş AGİ alacak.
Zorunlu genel sağlık sigortası(GSS) primi: Geliri, brüt asgari ücretin üçte birinin üzerinde olan kişilerin ödemesi gereken prim tutarı brüt asgari ücretin yüzde 3'ü kadar. GSS prim ödemeleri 2020’de 89 lira 49 kuruştu, 2021’de 107 lira 32 kuruşa yükseldi. Geliri, brüt asgari ücretin üçte birinin altında olan kişilerin sağlık primlerini ise devlet karşılıyor.
Askerlik, doğum hizmet borçlanması: Emeklilik için borçlananlar brüt asgari ücretin yüzde 32'si üzerinden ödeme yapıyor. 30 günlük ödeme miktarı 941 lira 76 kuruştan bin 144 lira 80 kuruşa çıktı.
Yurtdışında geçen sürelerin borçlandırılması: Yurtdışından borçlananlar brüt asgari ücretin yüzde 45'i üzerinden ödeme yapıyor. Bu rakam da aylık bin 324 lira 35 kuruştan bin 609 lira 88 kuruşa yükseldi.
4/B (BAĞ-KUR) Primleri: BAĞ-KUR prim ödemeleri brüt asgari ücretin yüzde 34,5'i tutarında. Primlerin zamanında ödenmesi halinde 5 puan indirim sağlanarak bu oran yüzde 29,5’a düşüyor. 2020 yılında 30 günlük indirimsiz ödeme miktarı bin 15 lira 34 kuruş, 5 puan indirimli miktarı 868 lira 18 kuruştu. Bu yıl 30 günlük indirimsiz ödeme miktarı bin 234 lira 24 kuruş,  5 puan indirimli miktarı bin 55 lira 36 kuruş olacak.
CEZALAR CAN YAKACAK
İdari para cezaları: İş, sosyal güvenlik, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre kesilen idari para cezaları brüt asgari ücret tutarına göre belirleniyor. Ceza miktarları 2020 yılında 2 bin 943 lira üzerinden uygulanıyordu. 2021’de 3 bin 577 lira 50 kuruş üzerinden uygulanmaya başlandı. Örneğin; bir kişiyi sigortasız çalıştırmanın denetim raporuyla tespit edilmesi halinde işe giriş cezası 2020 yılında 2 bin 943 X 2 = 5 bin 886 TL iken, 2021 yılında 3 bin 577,50 X 2 = 7 bin 155 TL olarak uygulanacak. Bu durumda kayıt dışı işçi çalıştırmanın maliyeti artıyor.
Bireysel emeklilik sistemi: BES’te devlet katkısı üst sınırı, brüt asgari ücretin yıllık tutarının yüzde 25’i kadardır. 2020 yılı için bu üst sınır 8 bin 829 liraydı, 2021 yılında 10 bin 732 lira 50 kuruşa yükseldi.
Geçici iş göremezlik ödeneği: Raporlu olan ve ayakta tedavisi süren kişilere günlük kazancının 2/3’ü, yatarak tedavisi sürenlere günlük kazancının yarısı tutarında SGK tarafından geçici iş göremezlik ödeneği ödeniyor. Asgari ücretle çalışan sigortalılara ödenen geçici iş göremezlik ödeneğinin alt sınırı asgari ücrete göre belirleniyor. 2020 yılında tedavisi yatarak süren hastalara günlük en düşük 49 TL, tedavisi ayakta sürenlere ise 65 TL ödeme yapılıyordu; 2021’de bu tutarlar yatan hastalar için 59 lira 6 kuruş, ayaktaki hastalar için 79 lira 5 kuruş olacak.